15-minutowe miasta – nowoczesne getta

Ostatnio szeroko promowana koncepcja 15-minutowego miasta została zaprezentowana przez urbanistę z Sorbony pochodzenia kolumbijskiego, profesora Carlosa Moreno w 2021 roku. Wg takiej wizji mamy żyć, pracować i rozwijać się bez konieczności przemieszczania się na dłuższy dystans niż właśnie kilkunastominutowy spacer czy też przejażdżka rowerem lub hulajnogą. Zaspokajanie potrzeb pracy, edukacji, handlu, opieki medycznej, a także rozrywki ma być dostępne w obrębie tzw. walking distance od miejsca zamieszkania.

Pomysł taki dla wielu mieszkańców miast brzmi bardzo atrakcyjnie i w pierwszym odruchu można by chętnie się pod takimi postulatami podpisać. Jednak każdy obywatel, który w ostatnich latach odebrał bezprawnie wprowadzane lockdowny jako absolutnie nadmierne ograniczenie wolności i prawa do przemieszczania się, z niepokojem może dostrzec ogromny negatywny potencjał 15-minutowych miast. Koncepcja ta bowiem też zakłada tzw. odporność miast, czyli możliwość odcięcia od siebie poszczególnych kwartałów i zablokowania w nich mieszkańców w razie kolejnych odgórnych zarządzeń. Zarządzanie zablokowanymi dzielnicami wspomoże idea tzw. smart city, czyli cyfryzacja, która jest jednym z czterech filarów wizji Carlosa Moreno obok gęstości, bliskości i różnorodności. Te pozostałe wartości, na których budowana jest koncepcja 15-minutowego miasta, rodzą zresztą kolejne wątpliwości, gdyż zakładają dogęszczanie mieszkańców, przymusową ich integrację czy też mnożenie barier dla ruchu samochodowego.

Jednym z poligonów doświadczalnych dla tej koncepcji jest Klimatyczny Kwartał w Krakowie. Pod tym linkiem: https://ztp.krakow.pl/miasto-15-minutowe/klimatyczny-kwartal można zapoznać się aktualnym statusem projektu. Również w Wielkiej Brytanii w Oksfordzie planowane jest utrudnianie ruchu poprzez wprowadzenie w 6 wyznaczonych miejscach miasta filtrów elektronicznych w postaci kamer sczytujących numery rejestracyjne i udzielenie mieszkańcom tego 150-tysięcznego miasta 100 przepustek rocznie na przejazd przez nie. Tutaj można zapoznać się reakcją społeczną na taki pomysł https://tiny.pl/w2bgr

Prezentacja na temat 15-minutowych miast: https://doprawdy.info/wp-content/uploads/2023/03/15-minutowe-miasta-%E2%80%93-na-strone.pdf

(Opracowała: Grażyna Bakunowicz)

Zapraszamy do współpracy z Do Prawdy! Kontakt: kontakt@doprawdy.info