WSPÓLNE OŚWIADCZENIE Greenpeace, Via Campesina oraz ponad 200. innych organizacji (w tym wielu organizacji rolników) W SPRAWIE DEREGULACJI NOWYCH GMO

Ochrona działalności małych i średnich hodowców, rolników oraz sektorów ekologicznego i bez GMO w UE

11 LUTEGO 2025 R.

„Kraje europejskie dyskutują nad nową, daleko idącą propozycją prawną dotyczącą organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO).

     Obejmuje ona genetycznie zmodyfikowane (GM) uprawy i dzikie rośliny wyprodukowane przy użyciu nowych technik edycji genów (NGT). Te rośliny GMO są również znane jako jako „nowe GMO” lub „NGT-GMO” i będą w większości objęte patentami, podobnie jak „stare GMO”.

    Propozycja ta zwiększy kontrolę, jaką garstka firm sprawuje nad rolnikami i ograniczy swobodę obrotu materiałem genetycznym dla hodowców i rolników. (…)

    Proponowana ustawa wyłącza nowe GMO z istniejącego prawodawstwa UE w zakresie GMO. W szczególności wyłącza większość z nich z kontroli bezpieczeństwa, zezwalając na ich zamierzone uwalnianie do do środowiska naturalnego i ich obecność w łańcuchu żywnościowym bez jakiejkolwiek oceny ryzyka dla przyrody lub zdrowia ludzkiego. Propozycja wyklucza również większość nowych

GMO z monitorowania po uwolnieniu, co jest konieczne w przypadku pojawienia się problemów

dla konsumentów lub przyrody, które nie zostały wychwycone podczas oceny ryzyka.

    Niezależni naukowcy i krajowe agencje z Francji, Niemiec i Austrii ostrzegają, że nowe GMO mogą stwarzać zagrożenia dla przyrody (tj. zmodyfikowane interakcje z zapylaczami) i zdrowia ludzkiego (np. alergenność lub toksyczność).

    Propozycja usunie również wolność wyboru dla producentów i obywateli, ponieważ większość nowych GMO nie będzie już identyfikowalna (śledzona) i etykietowana w produktach spożywczych.

    Deregulacja nowych GMO będzie miała znaczący wpływ społeczno-gospodarczy na rolników, hodowców i inne podmioty w łańcuchu żywnościowym, ale nie zostaną one uwzględnione w ocenie ryzyka. Deregulacja nowych GMO spowoduje problemy dla rolników i hodowców, jak wyjaśniono w załączniku poniżej. Problemy te obejmują piractwo biologiczne wraz z prywatyzacją nasion (życie), zwiększone ryzyko pozwów sądowych przeciwko rolnikom i hodowcom przez przemysł patentowy z powodu roszczeń o naruszenie patentu, obciążenia administracyjne wynikające z niepewności prawnej (ciągła czujność prawna), zwiększone koszty produkcji, ryzyko utraty działalności, zmniejszona różnorodność nasion (agrodywersyfikacja) – która jest potrzebna rolnikom do przystosowania się do skutków zmian klimatu – oraz zwiększona podatność na szkodniki i choroby. Propozycja ta stanowi również zagrożenie dla istniejących praw rolników do zachowywania, wykorzystywania, ponownego wykorzystywania i wymiany nasion (prawa rolników do nasion) oraz dla małych i średnich hodowców, a także może naruszać prawa rolników ekologicznych i wolnych od GMO. (…)”

Źródło tłumaczenia i całe stanowisko: https://www.greenpeace.org/static/planet4-eu-unit-stateless/2025/02/7609dcca-joint-statement-new-gmos.pdf